قند طبیعی یا گلوگز موجود در خون با گرسنگی و با میزان غذایی که میخوریم تغییر میکند. بدن با تولید هورمون انسولین سطح قند خون را کنترل میکند و به سلولها اجازه میدهد از قند موجود در گردش خون بهعنوان منبع انرژی استفاده کنند. به همین دلیل، انسولین مهمترین آنزیم کنترل قندخون است.
دیابت یا بیماری قند، یک اختلال متابولیک (سوخت و سازی) در بدن است که باعث میشود میزان قند خون بالا رود که با توجه به عوارض جدی آن باید درمان شود.
دیابت دو نوع اصلی دارد. دیابت نوع یک و نوع دو مانع از کنترل موثر سطح قند خون در بدن می شود. در دیابت نوع یک، سیستم ایمنی، سلول های تولید کننده انسولین را از بین می برد. دیابت نوع دو توانایی بدن در پاسخ به انسولین را کاهش می دهد. در نتیجه، بدن انسولین کافی برای مدیریت گلوکز در بدن تولید نمی کند.
در دیابت نوع دو عوامل ژنتیکی، چاقی و کمتحرکی نقش مهمی در ابتلای فرد دارند.
دیابت یکی از بیماری های است که تمام سیستم بدن و زندگی فرد را مختل می کند.کنترل قندخون در سطح نرمال، به افراد مبتلا به دیابت کمک میکند تا عوارض جدی ناشی از بیماری دیابت را از بین ببرند. درمان دیابت در اولویت قرار دارد، به همین دلیل در صورتی که با علائم آن برخوردید باید حتما توسط پزشک متخصص معاینه شوید. هیچ درمان صد درصدی برای بیماری دیابت وجود ندارد اما مطالعات نشان میدهند که برخی از روشهای سنتی و خانگی میتواند باعث کاهش و کنترل قندخون بدون دارو شود.
پیشنهاد مطالعه: لیفت با نخ ، لیفت بینی با نخ
مهمترین علائم دیابت
- تکرر ادرار، که در آن، حجم ادرار زیاد میشود
- خشکی دهان و احساس تشنگی شدید
- پرخوری و گرسنگی شدید
- احساس خستگی، خواب آلودگی و کمبود انرژی همیشگی
- کاهش وزن بدون دلیل
- تاری دید
- احساس سوزش و مورمور شدن در دست ها و پاها
- تأخیر در التیام زخمها و بریدگیها
علل بروز بیماری دیابت
دیابت نوع یک
- استعداد ژنتیکی (ارثی)
- اختلالها و بیماریهای سیستم ایمنی بدن
- بعضی از ویروسها
- فشارهای عصبی یا استرسها، عامل دیابت نیستند ولی روی کنترل قند خون تأئیرگذار هستند
دیابت نوع دو
- سن (بیش از 40 سال)
- نژاد
- سابقه خانوادگی در بستگان درجه یک
- اضافه وزن و چاقی
- فشار خون بالا
- کلسترول خون بالا تر از ۲۰۰
- افزایش میزان تری گلیسیرید
- سابقه دیابت بارداری در حاملگی قبلی
- سابقه تخمدان پلی کیستیک
راهکارهای کنترل قندخون و دیابت
هنوز درمانی قطعی برای دیابت پیدا نشده ولی در عین حال تا حدود زیادی از شدت علایم بیماری میتوان کم کرد.
با نگه داشتن سطح قند خون زیر 100 mg / dl قبل از غذا و کمتر از mg / dl 180 بعد از خوردن غذا، افراد مبتلا به دیابت میتوانند خطر ابتلا به عوارض جانبی ناشی از بیماری را به طور قابل توجهی کاهش دهند و به کنترل قندخون بپردازند.
در ادامه، ۱۰ روش که میتوانند به کنترل قندخون و کاهش عوارض دیابت کمک کنند را به شما معرفی خواهیم کرد.
-
ورزش
به اعتقاد انجمن دیابت آمریکا، ورزش حساسیت به انسولین را افزایش میدهد و توانایی بدن را در استفاده از گلوکز بهعنوان منبع انرژی بهبود میبخشد. افزایش حساسیت به انسولین بدین معنی است که سلول های شما قادر به استفاده از قند موجود در جریان خون هستند. ورزش همچنین به عضلات کمک می کند تا از قند خون، برای انرژی و انقباض ماهیچه ها استفاده کند. درنتیجه، میتواند به کاهش و کنترل قندخون در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ کمک کند.
با توجه به اینکه ورزش میتواند بلافاصله سطح قند خون را در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ کاهش دهد، با پزشک خود در مورد میزان فعالیت بدنی و زمان انجام آن مشورت کنید.
کنترل منظم و مداوم قند در شناسایی فعالیت های محرک برای افزایش قند خون موثر و مفید است تا بتوانید یادبگیرید چه فعالیت های باعث افزایش و یا کاهش قند خون شما می شود. تمرینات خوب ورزش شامل وزنه برداری، قدم زدن سریع، دویدن، دوچرخه سواری، رقصیدن، پیاده روی، شنا و موارد دیگر می توانند در کاهش قند خون موثر باشند.
-
کاهش مصرف کربوهیدرات
توجه به میزان مصرف کربوهیدراتها برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ مهم است. کربوهیدراتها، درشت مغذیهایی هستند که باعث نوسان قند خون میشوند.
میزان کربوهیدرات مور دنیاز از فردی به فرد دیگر متفاوت است. چون سن، وزن و میزان فعالیت بدنی میتواند بر مدت زمان ماندگاری قندها در جریان خون تأثیر بگذارد.
برای شروع، توصیه میشود افراد مبتلا به دیابت، میزان دریافت کربوهیدرات را به ۲۰۰ تا ۲۴۵ گرم در روز محدود کنند. این میزان کربوهیدرات تقریباً نیمی از کالری روزانه را تأمین میکند. بعد از آن، میتوان با توجه به وضعیت کنترل قندخون و تحت نظر متخصص تغذیه میزان کربوهیدرات دریافتی را بهطور دقیقتر مشخص کرد.
به خاطر داشته باشید که کربوهیدراتها فقط در نان، سیبزمینی و ماکارونی یافت نمیشوند. بلکه در میوهها، سبزیجات، شیرینیجات و لبنیات هم وجود دارند. بنابراین وقتی میزان کربوهیدرات دریافتی را محاسبه میکنید، کربوهیدرات این نوع غذاها را هم باید در نظر بگیرید.
-
استفاده بیشتر فیبر
فیبر یک مادهی مغذی مهم است که باید برای کاهش و کنترل قندخون مصرف شود و هر چقدر میزان دریافت آن بیشتر باشد، بهتر است. این ماده باعث کاهش هضم کربوهیدرات و جذب قند می شود.
فیبر به تثبیت قند خون کمک میکند، در کنترل وزن نقش دارد و خطر ابتلا به بیماریهای قلبی-عروقی را کاهش میدهد.
فیبر نقش پیشگیرانه هم دارد. شما میتوانید فیبر را در غذاهای گیاهی مانند تمشک و غلات کامل پیدا کنید. حبوبات مثل لوبیا، نخود و عدس هم از منابع خوب فیبر به شمار میروند.
میزان توصیه شده روزانه فیبر برای خانم ها حدود ۲۵ گرم و برای آقایان ۳۸ گرم است. این تقریباً ۱۴ گرم برای هر ۱۰۰۰ کالری است.
-
آب بنوشید
نوشیدن آب و مایعات کافی ممکن است در حفظ سطح قند خون یکی از راحتترین کارهایی است که میتوانید برای کنترل قند خون انجام دهید. آب به دفع گلوکز (قند) از بدن کمک میکند و میتواند در رقیق کردن قند خون و کاهش قند خون مؤثر باشد.
نوشیدن آب همچنین به کلیه ها کمک می کند که قند خون اضافی را از طریق ادرار دفع کنند. بررسی ها نشان داده، افرادی که آب بیشتری می نوشند خطر کمتری برای ابتلا به قند خون بالا دارند. نوشیدن آب به طور منظم خون را هیدراته می کند، سطح قند خون را پایین آورده و خطر دیابت را کاهش می دهد. به خاطر داشته باشید که آب و سایر نوشیدنی های غیر کالری بهترین نوع نوشیدنی هستند. نوشیدنی های شیرین، باعث افزایش قند خون، افزایش وزن و افزایش خطر دیابت می شوند.
پیشنهاد مطالعه : قیمت ترزیق بوتاکس
-
کنترل پروتئین دریافتی
کنترل پروتئین به جذب منظم کالری کمک میکند و میتواند به کاهش وزن منجر شود. با کنترل و کاهش وزن، قند خون شما نیز پایین میآید و همچنین خطر ابتلا به دیابت نوع دو را کاهش میدهد.
البته توجه کنید تنها منبع پروتئین، گوشت قرمز نیست و نباید بیش از حد از آن استفاده کنید زیرا مصرف گوشت قرمز ممکن است خطراتی برای بدن به همراه داشته باشد.
تخم مرغ، لبنیات، انواع ماهی، بادام و … از دیگر منابع غنی پروتئین هستند.
-
کنترل استرس
استرس می تواند بر میزان قند خون شما تأثیر بگذارد. هورمون هایی مانند گلوکاگون و کورتیزول در طول استرس ترشح می شوند. این هورمون ها باعث بالا رفتن سطح قند خون می شوند. یک مطالعه نشان داد که ورزش، تکنیکی های آرامش و مراقبه باعث کاهش معنی دار استرس و کاهش و کنترل قندخون می شود.
-
خواب کافی
داشتن خواب کافی می تواند بر همه جنبه های مهم سلامتی تاثیر زیادی داشته باشد. کیفیت و کمیت خواب روی شیمی بدن تأثیر میگذارد و خواب کافی به کاهش و کنترل قندخون کمک میکند. با توجه به نتایج یک مطالعهی کوچک، کمبود خواب در طولانیمدت میتواند در افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ نقش داشته باشد. در شرکتکنندگان سالمی که برای سه شب متوالی فقط چهار ساعت خوابیده بودند، میزان اسیدهای چرب خون بالاتر بود و توانایی انسولین برای تنظیم قند خون حدود ۲۳ درصد کاهش پیدا کرده بود.
کمبود خواب با سایر مشکلات مرتبط با سلامتی از جمله چاقی، بیماری قلبی و سکتهی مغزی هم مرتبط است. برای اینکه جسم و روان سالمتری داشته باشید، باید سعی کنید هر شب ۷ تا ۹ ساعت بدون وقفه بخوابید.
عادات خواب ضعیف و عدم استراحت نیز بر میزان قند خون و حساسیت به انسولین تأثیر می گذارد. آنها می توانند اشتها را افزایش داده و باعث افزایش وزن شوند. کمبود خواب باعث آزاد شدن هورمون های رشد و افزایش سطح کورتیزول می شود. هر دوی اینها نقش مهمی در کنترل قند خون دارند.
-
مصرف کروم و منیزیوم
قند خون بالا و دیابت نیز با کمبود ریز مغذی ها مانند کروم و منیزیم مرتبط است. کروم در سوخت و ساز بدن و چربی نقش موثری دارد و به کنترل قند خون کمک می کند و کمبود کروم ممکن است شما را در معرض خطر ابتلا به عدم تحمل کربوهیدرات قرار دهد. دو مطالعه در مورد بیماران دیابتی نشان داد كه كروم فواید كنترل قند خون را در دراز مدت دارد.
غذاهای سرشار از کروم، عبارتند از، آجیل، گوشت، لوبیای سبز، کلم بروکلی، زرده تخم مرغ و…
همچنین نشان داده شده است که منیزیم، باعث کنترل قندخون و کاهش سطح آن می شود و کمبود منیزیم با خطر بالاتر ابتلا به دیابت مرتبط است. غذاهای سرشار از منیزیم شامل سبزیجات دارای برگ تیره، غلات کامل، ماهی، شکلات تیره، موز، آووکادو و لوبیا است.
-
کاهش وزن
اضافه وزن یکی از دلایل اصلی مقاومت به انسولین است و از عملکرد صحیح این هورمون برای کاهش قند خون جلوگیری میکند. برای اینکه به کنترل قندخونتان کمک کنید، نیاز نیست کاهش وزن زیادی داشته باشید. در بعضی از بیماران حتی کاهش وزن اندک هم میتواند تأثیر خوبی روی سطح قند خون داشته باشد.
در یک مطالعه مشاهد شد که کاهش وزن متوسط (معادل ۵ تا ۱۰ درصد وزن بدن) حساسیت به انسولین را بهبود میدهد و به کاهش قند خون کمک میکند. به گفتهی محققان، برداشتن گامهای کوچک در مسیر درست میتواند در پیشگیری از دیابت یا بهبود آن نتایج بزرگی به همراه داشته باشد.
-
بهبود دیابت با گیاهان دارویی
گیاهان دارویی که در ادامه نام برده می شود، تعدادی از داروهای گیاهی موجود برای کنترل دیابت هستند. با تغذیه از این گیاهان قند خون تا حد مناسبی کاهش پیدا کرده و بدن در سوزاندن این قند ها بهتر عمل می کند.
نکته حائز اهمیتی که هر فرد دیابتی قبل از مصرف داروهای گیاهی برای کنترل دیابت باید با آن آشنایی داشته باشد به همین دلیل پیشنهاد می کنیم مصرف این گیاهان را در زیرنظر پزشک خود انجام دهید.
- خیار چنبر، سبب کاهش تاثیرات گلوکز خون در تمام بدن میشود و به همین دلیل برای درمان دیابت نوع دو و نوع یک مفید است… این میوه شبیه کدوی زگیل دار است و در نواحی گرمسیر مانند آمازون، آفریقای شرقی و آسیا رشد می کند و در آمریکای جنوبی به عنوان غذا و دارو کشت می شود. این میوه حاوی ماده ای شبیه انسولین است و مصرف روزانه حدود 60 گرم شیره این گیاه به کاهش مختصر قندخون منجر می شود.
- دارچین گیاهی است که میتواند به شدت باعث افزایش سوخت و ساز در بدن شده و علاوه بر سوزاندن چربی، باعث کاهش قند خون در بدن شود. دارچین با تحریک فعالیت انسولین به کنترل دیابت و کاهش قند خون کمک میکند. اجزای فعال دارچین مانند سینامالدئید، اسید سینامیک و اسانسهای بیشمار آن میتواند به پیشگیری از دیابت نیز کمک کند. قبل از مصرف آن باید بدانید که پخت دارچین در کنار مواد غذایی تا حد زیادی باعث کاهش خواص آن می شود.پس ترجیحاً آن را به صورت خام بر روی غذاهای خود ریخته و میل کنید.
- شنبلیله به دلیل دارا بودن مقادیر زیاد فیبر میتواند برای کنترل دیابت نوع یک و دو مناسب باشد. این گیاه به ترشح انسولین، هضم مناسب غذا و جذب درست گلوکز توسط سلولها کمک می کند. تخم شنبلیله علاوه بر کاهش مختصر و کنترل قندخون باعث کاهش چربی های خون نیز می شود.
- آلوئه ورا به کاهش و کنترل قندخون کمک زیادی میکند؛ زیرا این ژل شامل فیتوسترولهایی است که اثرات هیپرگلیسمی برای درمان دیابت نوع دو دارند.
- دانه کتان غنی از آنتیاکسیدان است و مصرف آن میتواند منجر به کاهش مقاومت بدن به انسولین شود. دانه کتان همچنین دارای فیبر بالایی است که به جذب مناسب چربیها و قندها کمک میکند. مصرف دانه کتان میتواند حساسیت انسولین را به میزان قابل توجهی بالا ببرد.
- برگ ریحان حاوی آنتیاکسیدان و روغنهای ضروری برای افزایش حساسیت به انسولین و درمان قطعی دیابت است. این گیاه دارای ترکیباتی مانند اگنول، متیول انگول و کارائیوفولن است که به سلولهای بتای پانکراس که مسئول نگهداری و آزاد شدن انسولین هستند کمک میکنند تا به درستی عمل کنند. می توانید آن را به صورت خام مصرف کنید و یا اینکه در سالاد ها از آن استفاده کنید. علاوه بر این مصرف دمنوش ریحان نیز کمک زیادی به درمان دیابت و کنترل قندخون می کند.
قبل از ایجاد هر نوع تغییر در سبک زندگی خود یا مصرف مکمل حتماً با پزشک صحبت کنید، بهخصوص اگر در کنترل قندخونتان مشکل دارید یا دارو مصرف میکنید.