اگر شماهم مشکل جوش و آکنه داشته باشید به احتمال زیاد اسم راکوتان را شنیده اید! امروزه بسیاری از پزشکان به بهانه تسریع درمان جوش و آکنه مصرف دارویی به نام را راکوتان تجویز میکنند.
ترکیب اصلی این دارو در واقع ایزوترتینوئین، یکی از مشتقات ویتامین A است؛ اما ترکیبات دیگری از جمله روغن سویا، موم زرد، روغن نباتی هیدروژنه، ژلاتین، گلیسرول، آب، سوربیتول، مانیتول، نشاسته ذرت، تیتانیوم دیاکسید و… نیز در این دارو بهکار رفته است.
راکوتان برای درمان انواع شدید آکنه (مانند آکنههای ندولر یا آکنه کونگولوباتا یا آکنهای که خطر بر جای گذاشتن جای جوش یا اسکار دائمی را دارد) که با درمانهای دیگر ازجمله آنتیبیوتیکها و درمانهای پوستی بهتر نشده باشد، برای افراد بزرگسال و نوجوانان توسط متخصص پوست تجویز میشود.
این دارو میتواند اثر خوبی در درمان آکنه و صاف کردن پوست شما داشته باشد، اما ممکن است برخی عوارض جانبی به همراه داشته باشد. در این مطلب به بررسی ۵ مورد از عوارض قرص راکوتان بر کبد پرداختهایم.
پیشنهاد مطالعه: سریعترین روش از بین بردن جای جوش
عوارض راکوتان
شایع ترین عوارض جانبی راکوتان که ممکن است پس از چندروز و یا قطع مصرف آن برطرف شوند عبارتند از:
- خشکی پوست
- خارش
- راش
- بینی خشک
- خون دماغ شدن
- ترک هایی در گوشه های دهان
- دهان خشک
- لب های خشک
- ترک خوردگی یا لایه برداری از پوست
- التهاب سفیدی چشم ها
- چشمان خشک
- درد مفاصل
- کمردرد
- سرگیجه و سردرد
- خواب آلودگی و خستگی
- عصبی بودن
- خشکی ناخنها
اما این دارو ممکن است عوارض خطرناک و جدی تری چون آسیب به کبد و کلیه نیز داشته باشد؛ از همین رو افرادی که تحت درمان با این دارو هستند باید مرتبا با نظر پزشک معالج، بررسی و آزمایش های لازم را برای پیشگیری از بروز عوارض احتمالی انجام دهند و در صورت لزوم هرچه سریعتر با نظر پزشک دارو را قطع نموده یا کاهش دهند.
عوارض قرص راکوتان بر کبد
اگرچه اندازه گیری سطح آنزیمهای کبدی و سطح چربی ها توسط اکثر پزشکان در زمان شروع تجویز دارو انجام می شود ولی ممکن است حتی در شرایط کاملا طبیعی نیز عوارض کبدی بروز نماید.
در مطالعات آزمایشگاهی تغییراتی به شکل افزایش چربی های خون (تری گلیسیرید و کلسترول بالا) مشاهده میشود، تغییراتی که میتواند منجر به ایجاد کبد چرب به شکل افزایش آنزیم های کبدی باشد.
در صورت بروز این ۵ مورد از عوارض قرص راکوتان بر کبد، ممکن است مشکلات جبرانناپذیری برای مصرفکنندگان ایجاد شود:
- بالا رفتن میزان کلسترول در خون
- تغییر در آمینوترانسفراز
- تغییر آنزیمهای کبدی
- بالا رفتن تریگلیسرید در خون
- مسمومیت کبدی
عوارض خطرناک قرص راکوتان
- مشکلات پوستی
با مصرف راکوتان، احتمال خشک شدن پوست زیاد است. از همین رو توصیه میشود در طول مصرف این قرص از پماد یا کرم مرطوبکننده پوست و بالم لب استفاده کنید. برای جلوگیری از سوزش پوست، از مصرف محصولات لایهبردار یا ضد آکنه خودداری کنید.
همچنین بهندرت ممکن است راکوتان باعث بروز واکنشهای حساسیتی شدید شود که برخی از آنها میتوانند بهصورت اگزما ، کهیر و کبودی یا لکههای قرمز روی بازوها و پاها دیده شوند. اگر دچار واکنش آلرژیک شدید، مصرف راکوتان را متوقف کنید، و در سریع ترین زمان ممکن با یک پزشک مشورت کنید.
بثورات پوستی جدی، میتواند جان فرد را به خطر بیاندازد. این بثورات در ابتدا به صورت تکههای دایرهای غالباً با تاولهای مرکزی معمولاً روی بازوها، دستها، پا و کف پا ظاهر میشوند، بثورات شدیدتر ممکن است شامل تاولهایی در قفسه سینه و کمر مشاهده شوند. ممکن است علائم دیگری مانند عفونت چشم (ملتحمه) یا زخم دهان، گلو یا بینی ایجاد شود و حتی در مواردی به لایه برداری سرتاسری پوست منجر شود که میتواند تهدیدکننده زندگی بیمار باشد.
از آنجایی که در زمان مصرف راکوتان پوست خشک و شکننده میشود، توصیه میکنیم در زمان مصرف راکوتان، هیچ درمان یا عمل پوستی مانند اپیلاسیون مو ، درم ابریژن یا درمان با لیزر نداشته باشید. از قرار گرفتن در معرض نور شدید خورشید خودداری کنید و از سولاریوم استفاده نکنید. قبل از بیرون آمدن در روز و روشنایی، از یک محصول ضد آفتاب با SPF بالاتراستفاده کنید.
پیشنهاد مطالعه: موثرترین روش جوانسازی و زیبایی پوست
- افزایش فشار در مغز
فشار بالای داخل جمجمه در هنگام استفاده از راکوتان و در مواردی که راکوتان به همراه تتراسایکلین (نوعی آنتی بیوتیک) استفاده شده، گزارش شده است. قرص راکوتان می تواند باعث افزایش فشار در مغز شود که این عارضه در واقع یک وضعیت تهدید کننده زندگی است. علائم افزایش فشار مغز عبارتند از سردرد شدید، تاری دید، سرگیجه، حالت تهوع، استفراغ، تشنج و سکته.
- تاثیر بر سلامت روان
برخی از افراد در زمان مصرف راکوتان با تحولات خلقی مانند تحریک پذیری یا غم و اندوه نیز روبرو می شوند.
از دیگر مشکلات جدی که احتمال بروز آن برای سلامت روان وجود دارد افسردگی، اضطراب، احساس ناراحتی عاطفی، روان پریشی و افکار خودکشی خواهد بود.
ممکن است متوجه تغییراتی در روحیه و رفتار خود نشوید، بنابراین خیلی مهم است که به دوستان و خانواده خود بگویید که این دارو را مصرف میکنید. در صورت بروز علائم مربوط به هر یک از مشکلات روحی ، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.
- کمخونی
راکوتان از طریق مکانیسمهایی که هنوز به خوبی شناخته نشدهاند، میتواند باعث کاهش تعداد گلبولهای قرمز خون شود که نتیجه آن در درازمدت ضعف، خستگی و رنگپریدگی بر اثر کاهش گلبولهای قرمز خون و کمخونی خواهد بود.
- عوارض کلیوی
دفع پروتئین و خون در ادرار از عوارض خطرناک مصرف راکوتان است که میتواند منجر به نارسایی کلیه در درازمدت شود.
اگر مشکل کلیوی دارید، به پزشک خود بگویید. پزشک ممکن است درمانتان را با دوز کمتر راکوتان شروع کند و سپس آن را به حداکثر دوز قابل تحمل افزایش دهد.
- ناهنجاری در نوزاد مادران باردار
زنانی که قصد بارداری دارند و یا باردار هستند بههیچوجه نباید از قرص راکوتان استفاده کنند؛ این دارو میتواند احتمال سقط جنین را بیشتر کند و باعث ایجاد ناهنجاریهای جدی در مغز، صورت، گوش، چشم، قلب و غددی مانند غده تیموس و پاراتیروئید در جنین شود.
همچنین مصرف این دارو در زمان شیردهی نیز میتواند همین ناهنجاریها را در نوزاد ایجاد کند زیرا ایزوترتینوئین از طریق شیر مادر وارد بدن نوزاد میشود.
- استخوانها و ماهیچهها
ضعف عضلانی میتواند نوعی تهدید برای زندگی باشد زیرا ممکن است با مشکل در حرکت دادن دستها یا پاها، نواحی دردناک، متورم، کبود در بدن، تیرهرنگ بودن ادرار، کاهش یا عدم خروج ادرار، گیجی یا کم آب شدن بدن همراه باشد.
پیشنهاد مطالعه: رفع نواقص بینی بدون جراحی
چه افرادی نباید راکوتان مصرف کنند؟
از آنجایی که قرص راکوتان یک دارو بسیار قوی میباشد و هر فردی سیستم بدن متفاوتی دارد پس بهتر است قبل از استفاده، حتما با یک پزشک متخصص مشورت کنید و آزمایش های لازم را انجام دهید.
البته به گروهی از افراد توصیه میشود تا قرص راکوتان را به هیچ وجه مصرف نکنند:
- مادران شیرده و باردار
- افرادی که به ویتامین A حساسیت دارند
- افرادی که از نارسایی کبدی رنج میبرند
قرص راکوتان را چگونه مصرف کنیم؟
- میزان استفاده و اینکه چگونه از قرص راکوتان استفاده کنید کاملا به نظر پزشک شما بستگی دارد. راکوتان را دقیقاً مطابق دستور پزشک معالج خود مصرف کنید زیرا پزشک با بررسی بدن شما بهترین دوز را تجویز میکند.
- همیشه راکوتان را با یک لیوان آب کامل بخورید تا از آب شدن کپسول در مری جلوگیری کرده و مانع از سوزش مری شود.
- کپسول را به هیچ عنوان نجوید و سریعاً آن را قورت دهید.
- راکوتان را با غذا یا شیر میل کنید.
کلام آخر…
با اینکه داروهای پرعارضه باید با احتیاط و حساسیت بالا تجویز شوند؛ اما متأسفانه تجویز راکوتان به بهانه تسریع در روند درمان آکنه ، بین بسیاری از پزشکان رایج شده است و یا افراد سرخود از این قرص استفاده میکنند؛ علاوه بر اینکه این دارو نباید برای هر نوع آکنهای تجویز شود و صرفاً در موارد ضروری، پزشکان باید قبل از تجویز این دارو، از سلامت کبد و کلیه بیماران خود اطمینان حاصل کنند.
همچنین اگر شروع به مصرف این دارو کرده اید بهتر است مراقبت های آنرا جدی بگیرید:
- در هنگام مصرف داروی راکوتان، از مکملهای ویتامین A یا تتراسایکلین ها (نوعی آنتی بیوتیک) استفاده نکنید.
- از انجام هر نوع درمان پوستی برای آکنه اجتناب کنید.
- حتما از مرطوب کنندهها و نرمکنندهها مناسب پوست خود استفاده کنید.
- هنگام مصرف راکوتان، از استفاده از داروهای موضعی ضد آکنه کراتولیتیک یا لایه بردار خودداری کنید.
- به نظر می رسد ابتدا آکنه شما بدتر می شود ، اما پس از مدتی بهبود مییابد.
- در این دوره هرگز کرم ضد آفتاب را از خود دور نکنید و حتما دو ساعت یکبار آن را تجدید کنید تا پوستتان دچار آفتاب سوختگی نشود.
- به رژیم غذایی و مواد مصرفی در طول درمان دقت کنید. به دلیل اینکه قرص راکوتان حاوی مقدار زیادی ویتامین A میباشد بهتر است از غذاهایی که حاوی مقدار زیادی از این ویتامین میباشند مانند طالبی، هویج، کدوتنبل و … جلوگیری کرد؛ همچنین بهتر است غذاهایی که باعث بالا رفتن کلسترول و تری گلیسرید میشوند نیز مصرف نشود.