عوارض فشار خون بالا و پایین

قلب ماهیچه‌ای است که وظیفه آن پمپاژ خون به اندام‌ها و بافت‌های بدن است. خون از قسمت چپ قلب و از طریق سرخرگ پمپاژ می‌شود. خون در داخل رگ‌ها دارای فشار است. از این‌ رو فشار خون به اندازه‌گیری فشار خون در داخل رگ‌ها گفته می شود.

بسیاری از افراد با شنیدن اصطلاح «فشار خون» به یاد بیماری فشار خون بالا می افتند. اما در واقع مقصود، همان نیرو، قدرت و یا فشاری است که از سوی خونی که در رگ ها جریان دارد به دیواره رگ وارد می شود. این فشار در حقیقت یکی از علائم مهم حیات به شمار می رود و بدون وجود آن، گردش خون در بدن ما امکان پذیر نیست.

فشار خون نیرویی است که خون را به گردش درمی‌آورد و به اکسیژن و مواد مغذی موجود در بدن شما اجازه می‌دهد تا از طریق سیستم گردش خون در رگ‌ها حرکت کنند. وجود این نیرو در رگ‌های شما بسیار اهمیت دارد؛ زیرا تغذیه بافت‌ها و اندام‌ها بدون فشار خون امکان پذیر نیست.

خون دارای خواص دیگری ازجمله ایجاد حرارت مناسب برای عملکردهای طبیعی بدن است. همچنین در هنگام آسیب بافتی، همراه با پلاکت‌های لخته کننده خون، به رفع آسیب کمک کرده و از، از دست دادن بیشتر خون در پی آسیب جلوگیری می‌کند.

میزان فشار خون در نواحی مختلف بدن متفاوت است. به طور مثال در نواحی نزدیک به قلب بیشتر است و با دور شدن از قلب به تدیج کاهش می یابد. همچنین مقدار آن در شاهرگ ها بیش از رگ ها است. اما به طور کلی یک گستره خاصی را در بر می گیرد. فشار خون با استفاده از انواع فشارسنج ها مورد اندازه گیری قرار گرفته و با واحد میلی متر جیوه (mm Hg) بیان می گردد.

پیشنهاد مطالعه: جوانسازی با لیفت با نخ

فشار خون نرمال بدن

فشار خون در درجه اول توسط انقباضات ماهیچه قلب تولید می‌شود. همانطور که گفتیم، میزان فشار خون در تمام قسمت های بدن یکسان نیست از همین رو میزان فشار خون پس از اندازه‌گیری با دو عدد مشخص می‌شود.

عدد بزرگ‌تر (فشار سیستولیک): این عدد مربوط به فشار خون در شریان‌ها هنگام ضربان قلب است. به طور کلی برای یک فرد سالم و در حال استراحت، فشار خون سیستولیک در بازه ۹۰ تا ۱۲۰ میلی متر جیوه قرار دارد.

عدد کوچک‌تر (فشار دیاستولیک): این عدد نیز فشار خون را در شریان‌های شما بین دو ضربان متوالی (زمان استراحت قلب) اندازه‌گیری می‌کند. فشار خون دیاستولیک برای یک فرد سالم و در حال استراحت در بازه ۶۰ تا ۸۰ میلی متر جیوه قرار دارد.

میزان فشار خون طبیعی با توجه به سن و جنسیت افراد تعیین می‌شود. فشار خون کمتر از ۸۰/۱۲۰ میلی‌متر جیوه در محدوده طبیعی است. علاوه بر آن، شرایط جسمی و محیطی نیز می توانند در تعیین این فشار مؤثر باشند.

پیشنهاد مطالعه: رفع نواقص بینی با لیفت با نخ

فشار خون بالا

فشار خون بر اساس میزان خون پمپاژ شده توسط قلب شما و میزان مقاومت در برابر جریان خون در عروق تعیین می‌شود. بیماری فشار خون بالا (hypertension)  یک مشکل نسبتاً شایع است که در آن میزان فشار خون در گردش به‌ قدری بالا است که درنهایت ممکن است باعث ایجاد صدماتی به دیواره رگ‌ها و مشکلات قلبی شود.

افزایش فشار خون زمانی است که محدوده آن به‌طور مداوم بین ۱۲۰-۱۲۹ سیستولیک و کمتر از ۸۰ میلی‌متر جیوه دیاستولیک باشد. افرادی که بیماری فشار خون بالا دارند به‌ احتمال‌ زیاد دچار بیماری‌های قلبی می‌شوند مگر اینکه اقدامات لازم را برای کنترل این بیماری انجام دهند.

عوامل مؤثر در بالا بردن فشار خون

• افزایش سن
• اضافه ‌وزن یا چاقی
• مصرف بیش‌ازحد سیگار و مواد مخدر
• سوءمصرف الکل
• جنسیت مرد (فشار خون بالا در مردان شایع‌تر است)
• بی تحرکی و نداشتن برنامه برای ورزش منظم
• رژیم غذایی پرچرب و مصزف زیاد نمک
• مصرف کم پتاسیم
• اضطراب
• ژنتیک و سابقه خانوادگی
• ابتلا به برخی بیماری ها مانند مبتلا بودن به بیماری قلبی عروقی، دیابت، بیماری مزمن کلیوی، آپنه خواب و چربی خون بالا

پیشنهاد مطالعه: قیمت تزریق ژل 

علائم فشار خون بالا

فشار خون بالا در مورد برخی از افراد هیچ‌گونه علامت مشخصی ندارد. بنابراین گاهی به بیماری فشار خون بالا “قاتل خاموش” نیز می‌گویند.

اما در برخی افراد ممکن است با علائم زیر همراه باشد:

• سردرد
• سرگیجه
• تنگی نفس
• تاری دید
• احساس نبض در گردن یا سر
• حالت تهوع

عوارض فشار خون بالا

فشار بیش‌ازحد بر دیواره شریان‌ها به دلیل فشار خون بالا می‌تواند به رگ‌های خونی و همچنین اندام‌های داخلی آسیب بزند. هر چه فشار خون بالاتر و طولانی‌تر باشد به همان نسبت آسیب نیز بیشتر خواهد بود. فشار خون بالا و کنترل نشده ممکن است عوارض زیر را به دنبال دارد:

1. حمله قلبی یا سکته مغزی: فشار خون بالا می‌تواند باعث ایجاد لخته خون یا سخت و ضخیم شدن شریان‌ها (آترواسکلروز) شود و ممکن است بخشی از مغز و قلب اکسیژن و مواد مغذی کافی دریافت نکند و باعث مرگ سلول ها می شود. که در نهایت منجر به حمله قلبی، سکته مغزی یا سایر عوارض می‌شود.

2. آسیب به شریان ها و باریک کردن آن ها: افزایش فشار خون می‌تواند باعث ضعیف شدن و برآمدگی رگ‌های خونی شود و آنوریسم ایجاد کند. آنوریسم در صورت پاره شدن تهدیدکننده زندگی است.

3. نارسایی قلبی: هرچه فشار خون بالاتر باشد قلب برای پمپاژ خون با سختی بیشتری روبرو می‌شود. این تحمیل فشار باعث ضخیم و ضعیف شدن عضله قلب میشود که به‌ مرورزمان به نارسایی قلبی منتهی خواهد شد.

4. بیماری عروق کرونر: شریان هایی که در اثر فشار خون بالا باریک و آسیب دیده اند در تامین خون به قلب مشکل دارند. جریان خون بسیار کم به قلب می تواند منجر به درد قفسه سینه (آنژین)، ریتم نامنظم قلب (آریتمی) یا حمله قلبی شود.

5. آسیب به سیستم اسکلتی و پوکی استخوان: فشار خون بالا، باعث افزایش مقدار کلسیمی که بدن هنگام ادرار کردن از از دست میدهد، باعث تحلیل استخوان می شود که به پوکی استخوان معروف است. پوکی استخوان،استخوان های شما را ضعیف می کند و شکستگی آن  را آسان تر می کند.

6. آسیب‌های کلیوی: کلیه ها مایعات و مواد زائد اضافی را از خون فیلتر می کنند، فرآیندی که به رگ های خونی سالم نیاز دارد. فشار خون بالا می تواند به رگ های خونی در کلیه ها آسیب برساند. از بین رفتن حالت طبیعی رگ‌های کلیه عملکرد طبیعی این اندام را با مشکل مواجه می‌سازد.

7. آسیب به شبکیه چشم: باریک یا پاره شدن رگ‌های خونی چشم می‌تواند منجر به اختلال در بینایی یا از دست رفتن آن شود.

8. اختلالات حافظه و شناختی: فشار خون بالا در بلندمدت ممکن است بر توانایی فرد در تفکر، به خاطر سپردن و یادگیری تأثیرگذار باشد. مشکلات حافظه یا درک مفاهیم در افراد مبتلا به فشار خون بالا شایع‌تر است.

9. زوال عقل: باریک یا مسدود شدن شریان‌ها می‌تواند جریان خون به مغز را محدود کند و منجر به نوع خاصی از زوال عقل (زوال عقل عروقی) شود.

برای فشار خون بالا چه بخوریم؟

بیش از یک میلیارد نفر در سراسر جهان بیماری فشار خون بالا دارند. داروها، ازجمله مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE)، معمولاً برای کاهش سطح فشار خون استفاده می‌شوند. بااین‌حال تغییرات سبک زندگی، ازجمله اصلاح رژیم غذایی، می‌تواند به کاهش سطح فشار خون به محدوده مطلوب و کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی کمک کند.

• مرکبات
• سالمون و سایر ماهی‌ها، با میزان اسید چرب بالا
• دانه کدوتنبل
• توت

فشار خون پایین

عموما اگر میزان فشار خون پس از اندازه گیری، پایین تر از ۶۰/۹۰ میلی متر  باشد، نشان از فشار خون پایین(هایپوتنشن) است.

برخی افراد گاهی اوقات فشار خونی در محدوده افت فشار خون یا هایپوتنشن دارند، اما هیچ علائم و مشکلاتی را ندارند و در نتیجه نیازی به درمان نخواهند داشت.

اما در موارد شدید و حاد هایپوتنشن می تواند منجر به کاهش میزان اکسیژن و مواد مغذی شود که باید به مغز انسان برسند که در نتیجه این موضوع، خطرات متعددی افراد را تهدید می کند.

علل فشار خون پایین

• وضعیت بدن (در حالت استراحت فشار خون اغلب پایین می‌آید)
• ریتم تنفس
• برخی مشکلات قلبی
• سطح استرس
• کم‌آبی بدن
• مشکلات غدد درون‌ریز
• مصرف برخی داروها
• خونریزی شدید
• عفونت شدید
• رژیم غذایی
• زمان بیداری در طول روز
• بارداری در خانم ها

علائم فشار خون پایین

• سرگیجه یا سبکی سر
• احساس خستگی شدید یا کمبود انرژی
• نبض ضعیف
• تنفس سریع و کم‌عمق
• غش کردن
• سردی اعضای بدن و رنگ‌پریدگی پوست
• تاری یا محو شدن اشیا مقابل دید
• حالت تهوع
• افسردگی، احساس غم و خستگی
• از دست دادن هوشیاری و عدم تمرکز

عوارض فشار خون پایین

فشار خون پایین می‌تواند برای بعضی افراد کاملا قابل تحمل بوده و هیچ مشکلی ایجاد نکند، اما افت فشار خون در بعضی از افراد باعث سرگیجه و غش می‌شود. در موارد شدید، افت فشار خون می‌تواند ممکن است باعث نرسیدن اکسیژن کافی به اندام‌های مهم و آسیب به قلب و مغز شود و خطر جانی به همراه داشته باشد.

برای درمان فشار خون پایین چه بخوریم؟

برای بسیاری از افراد، فشار خون پایین را می‌توان با تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی به طور موثری درمان کرد. بسته به علت پایین بودن فشارخون ممکن است پزشک به شما بگوید با انجام برخی اقدامات و تغییر در رژیم غذایی فشار خونتان را افزایش دهید و اگر درمان‌های خانگی موثر نبودند، ممکن است به درمان دارویی نیاز داشته باشید.

• مصرف غذاهای شور
• مصرف نوشیدنی‌های حاوی کافئین
• مصرف ویتامین B12
• کاهش مصرف کربوهیدرات

جمع‌بندی

با توجه به اینکه بیماری فشار خون بالا، یک بیماری شایع در جامعه کنونی است باید بدانید که فشار خون بالا خطرناک تر از فشار خون پایین است زیرا فشار خون بالا یک بیماری خطرناک است که می تواند تا مدت ها بدون علامت باشد. در واقع هر دو حالت غیر عادی بوده و لازم است به سرعت در صدد برطرف کردن مشکل برآیید.

مشاوره حضوری رایگان